Trong kỷ nguyên số, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số là xu thế không thể đảo ngược trong mọi lĩnh vực trong đó có hoạt động thư viện. Trước yêu cầu của xã hội và với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ thông tin với các công nghệ mới nổi đã đặt ra yêu cầu định hình lại sản phẩm - dịch vụ thư viện cho thư viện Việt Nam. Bài viết phân tích bối cảnh công nghệ, xu hướng và kinh nghiệm trong đổi mới sản phẩm - dịch vụ của thư viện quốc tế và thực tiễn thư viện Việt Nam, từ đó đề xuất mô hình đổi mới, định hướng chiến lược phát triển sản phẩm - dịch vụ cho thư viện Việt Nam, đồng thời đề xuất, kiến nghị các giải pháp thực hiện nhằm đưa ngành thư viện trong nước phát triển nhanh, mạnh và bền vững, có vị trí, vai trò quan trọng, đóng góp giá trị trong xã hội tri thức, xã hội số.

Dự án "Cộng đồng đọc” là một sáng kiến đột phá nhằm tích hợp văn hóa đọc số vào không gian giao thông đô thị hiện đại của Thành phố Hồ Chí Minh. Tham luận này tập trung phân tích mô hình hợp tác ba bên giữa Thư viện Khoa học Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh, Công ty Trách nhiệm hữu hạn một thành viên Đường sắt Đô thị số 1 và Thư viện Trung tâm Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh. Mục tiêu của dự án là tận dụng tối đa thời gian chờ tàu tại các ga trên tuyến tàu để chuyển hóa thành không gian học tập và văn hóa tiện ích thông qua việc cung cấp tài nguyên thông tin điện tử. Tham luận giới thiệu phương án triển khai thí điểm bằng mã QR Code trên standee điện tử và đánh giá tầm quan trọng của mô hình đối với việc thúc đẩy thói quen đọc, nâng cao tri thức cộng đồng và xây dựng hình ảnh giao thông văn minh, hiện đại. Đây không chỉ là một dự án văn hóa đơn thuần, mà còn là bước tiến quan trọng trong việc số hóa hoạt động thư viện và mở rộng phạm vi phục vụ ra ngoài khuôn viên truyền thống, tạo ra một cầu nối tri thức linh hoạt và bền vững.

Trong bối cảnh giáo dục đại học đổi mới liên tục, các trường đại học vừa phải giữ gìn bản sắc vừa ứng dụng công nghệ để thu hút thế hệ sinh viên thời đại số. Dự án Sách Di sản tích hợp AI của VinUni là mô hình tiên phong, kết hợp trí tuệ nhân tạo (AI), thực tế ảo tăng cường (AR) và kể chuyện nhập vai nhằm lưu giữ khoảnh khắc lịch sử, nuôi dưỡng tinh thần lãnh đạo nhân văn và tăng cường kết nối sinh viên. Dự án được triển khai bởi sinh viên, giảng viên và nhân viên thư viện trường Đại học VinUni, biến việc tìm hiểu di sản thành trải nghiệm sống động, lấy người học làm trung tâm. Bài viết phân tích thiết kế, hạ tầng, tác động giáo dục và khả năng mở rộng, đồng thời khẳng định vai trò tiên phong của thư viện đại học trong chuyển đổi số dựa trên giá trị.