THƯ VIỆN QUỐC GIA VIỆT NAM

Thực hiện Quyết định của Bộ trưởng Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch giao cho Thư viện Quốc gia Việt Nam (TVQG) triển khai các dự án Tiêu chuẩn quốc gia, ngày 22/11/2022, TVQG tổ chức Hội nghị chuyên đề (khu vực miền Bắc) góp ý xây dựng Tiêu chuẩn quốc gia “Quản lý tài liệu - Định dạng tệp tài liệu điện tử cho bảo quản lâu dài” do ThS. Kiều Thúy Nga - Giám đốc TVQG làm Chủ nhiệm Dự án. Hội nghị được tổ chức nhằm mục đích trao đổi, thảo luận, tiếp nhận các ý kiến góp ý của các nhà khoa học, các nhà quản lý, chuyên gia trong lĩnh vực thư viện, thông tin, công nghệ thông tin, tiêu chuẩn đối với Dự thảo lần 2 của Tiêu chuẩn.

Tham dự Hội nghị có các đại biểu và chuyên gia: Bà Nguyễn Thanh Huyền - Phó Giám đốc Trung tâm Công nghệ thông tin, ThS. Nguyễn Hữu Giới - Chủ tịch Hội Thư viện Việt Nam, TS. Tạ Bá Hưng - Trưởng ban Kỹ thuật chuyên ngành TCVN/TC46, nguyên Cục trưởng Cục Thông tin Khoa học và Công nghệ Quốc gia. TS. Nguyễn Huy Chương - Nguyên Giám đốc Trung tâm Thông tin Thư viện Đại học Quốc gia Hà Nội, Chủ tịch Liên hiệp Thư viện Đại học phía Bắc, TS. Chu Ngọc Lâm - Nguyên Giám đốc Thư viện Hà Nội, ThS. Cao Minh Kiểm - Nguyên Phó Cục trưởng Cục Thông tin Khoa học và công nghệ Quốc gia, Tổng Thư ký Hội Thông tin Khoa học và Công nghệ Việt Nam; Các thành viên trong Ban Biên soạn Tiêu chuẩn quốc gia; đại diện các thư viện tỉnh, thành phố, thư viện chuyên ngành, thư viện lực lượng vũ trang, thư viện đại học, công ty công nghệ từ Thừa Thiên Huế trở ra.

Việc xây dựng TCVN “Quản lý tài liệu - Định dạng tệp tài liệu điện tử cho bảo quản lâu dài” xuất phát từ nhu cầu thực tế hoạt động của các cơ quan thông tin - thư viện, các cơ quan lưu trữ trong việc lưu trữ, sử dụng tài liệu điện tử, tìm kiếm, đánh giá các chương trình quản lý tài liệu, các doanh nghiệp công nghệ thông tin có phát triển thiết bị phần mềm ứng dụng cho hoạt động thông tin, thư viện, lưu trữ cũng như cho các cơ quan, tổ chức, cá nhân có nhu cầu ở trong nước.

Dự án được xây dựng trên cơ sở chấp nhận ISO 19005 "Document management - Electronic document file format for long-term preservation" (phần 1 và phần 2) nhằm xác định các tiêu chuẩn của định dạng tệp tài liệu PDF, cụ thể là PDF/A. PDF/A được thiết kế đặc biệt cho việc lưu trữ lâu dài của tài liệu điện tử, ứng dụng trong việc xây dựng, thiết kế các phần mềm, các hệ thống xử lý thông tin, đáp ứng nhu cầu của tất cả các loại hình thư viện. Dự án nhằm xây dựng những tiêu chuẩn phù hợp với nhu cầu phát triển của lĩnh vực thư viện gắn với công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong đó nhìn nhận các vấn đề về phát triển lâu dài, bền vững trong bối cảnh công nghệ thông tin không ngừng thay đổi và phát triển vượt bậc như hiện nay.

Hiện tại, chưa có một văn bản chính thức nào hướng dẫn về định dạng tệp tài liệu điện tử cho bảo quản lâu dài. Vì vậy, việc nghiên cứu, xây dựng Tiêu chuẩn quốc gia về quản lý tài liệu - định dạng tệp tài liệu điện tử cho bảo quản lâu dài có một ý nghĩa thực tiễn quan trọng. Việc áp dụng TCVN này sẽ xác định một định dạng tệp PDF (PDF/A) để lưu trữ tài liệu, cung cấp cơ chế hiển thị tài liệu điện tử theo cách duy trì hình thức trực quan theo thời gian, không phụ thuộc vào các công cụ và hệ thống được sử dụng để tạo, lưu trữ hoặc hiển thị các tệp; Cung cấp một khuôn khổ để ghi lại bối cảnh và lịch sử của tài liệu điện tử dưới dạng siêu dữ liệu trong các tệp phù hợp và xác định một khuôn khổ để biểu diễn cấu trúc lôgic và thông tin ngữ nghĩa khác của tài liệu điện tử trong các tệp phù hợp nhằm đáp ứng các nhu cầu: Quản trị dữ liệu điện tử; Định dạng tệp tài liệu điện tử; Bảo quản lâu dài tài liệu điện tử; Trích xuất dữ liệu.

Các đại biểu tham dự Hội nghị đã đánh giá cao cách thức triển khai Dự án bài bản, tính khả thi, mức độ phù hợp của tiêu chuẩn với nhu cầu thực tế và các yêu cầu về chuẩn hóa trong lĩnh vực thư viện; sự nghiêm túc trong quá trình triển khai thực hiện dự án, việc tiếp thu các ý kiến đóng góp cho Dự thảo lần 1… Hội nghị đã ghi nhận và tiếp thu 11 lượt phát biểu (40 ý kiến) từ các chuyên gia, các nhà khoa học và các nhà lãnh đạo quản lý. Bên cạnh nhiều ý kiến khẳng định đây tiếp tục là một tiêu chuẩn khó liên quan đến lĩnh vực như lập trình, xây dựng phần cứng, các ý kiến tập trung góp ý về văn phong, chuyển ngữ, Việt hóa câu chữ để vừa dễ hiểu, gần gũi nhưng cũng phải đảm bảo tính khoa học, pháp lý, hành chính; nghiên cứu sử dụng thuật ngữ chuyên ngành và các ý kiến đề xuất TVQG sau công bố cần có những hoạt động tổ chức hội thảo, tập huấn tuyên truyền, phổ biến tiêu chuẩn...

Các ý kiến tham góp tại Hội nghị là cơ sở quan trọng để Ban Biên soạn Tiêu chuẩn quốc gia “Quản lý tài liệu – Định dạng tệp tài liệu điện tử cho bảo quản lâu dài” tiếp tục nghiên cứu, bổ sung, chỉnh sửa và hoàn thiện Dự thảo và Thuyết minh Tiêu chuẩn.

Một số hình ảnh tại Hội nghị

Toàn cảnh Hội nghị

ThS. Kiều Thuý Nga - Giám đốc TVQG, Chủ nhiệm Dự án trình bày Báo cáo đề dẫn

ThS. Lê Thị Thanh Hà – Thư ký Ban Biên soạn trình bày Báo cáo tiếp thu và giải trình góp ý của các tổ chức, cá nhân đối với Dự thảo và Thuyết minh Dự thảo

ThS. Nguyễn Hữu Giới - Chủ tịch Hội Thư viện phát biểu

ThS. Nguyễn Thị Minh Trung – Viện Thông tin Khoa học Xã hội Việt Nam phát biểu

TS. Nguyễn Huy Chương - Chủ tịch Liên hiệp Thư viện Đại học phía Bắc phát biểu

ThS. Cao Minh Kiểm - Nguyên Phó Cục trưởng Cục Thông tin Khoa học và công nghệ Quốc gia, Tổng Thư ký Hội Thông tin Khoa học và Công nghệ Việt Nam phát biểu

TS. Tạ Bá Hưng - Trưởng ban Kỹ thuật chuyên ngành TCVN/TC46, Nguyên Cục trưởng Cục Thông tin Khoa học và công nghệ Quốc gia phát biểu

TS. Chu Ngọc Lâm - Nguyên Giám đốc Thư viện Hà Nội phát biểu

ThS. Trần Nữ Quế Phương - Trưởng phòng Thông tin - Thư mục - Máy tính, Thư viện Quân đội phát biểu tại Hội nghị

ThS. Trần Thanh Hiếu - Trưởng phòng Tin học, Thư viện Hà Nội phát biểu

ThS. Nguyễn Thị Ngọc Mai - Phó Trưởng khoa Thông tin - Thư viện, trường Đại học Văn hóa Hà Nội phát biểu

Bà Lê Thị Thùy Trang - Cục Chuyển đổi số Quốc gia, Bộ Thông tin và Truyền thông phát biểu

Bà Trần Lan Hương - Vụ Khoa học, Công nghệ và Môi trường, Bộ VHTTDL phát biểu

Đại biểu tham dự Hội nghị chụp ảnh lưu niệm

_____________

Tin: Thu Trang, Ảnh: Hoàng Dung

< Prev		Next >