THƯ VIỆN QUỐC GIA VIỆT NAM

Sau hội thảo tổng kết 3 năm áp dụng DDC14 tại Sa Pa, Ban Tổ chức đã nhận được một số ý kiến đóng góp cho khung phân loại DDC14 nói chung và dự thảo qui định phân loại thống nhất (sau đây gọi là qui định) do Thư viện Quốc gia biên soạn nói riêng. Sau khi xem xét những ý kiến góp ý về quy định, thay mặt Ban biên soạn xin trả lời những góp ý đó:

1. Có ý kiến cho rằng không cần phần lưu ý trong “Qui định thống nhất phân loại DDC14” là 512.9 với tiểu mục chung là 001-009 như trong nguyên bản DDC14 bằng tiếng Anh mà vẫn để là 512.9 với tiểu phân mục chung là 01- 09 như trong ấn bản DDC14 tiếng Việt, vì tổng biên tập ấn bản tiếng Việt đã cập nhật thay đổi từ ấn bản rút gọn 15.

Trả lời:

Mục 512.9 tiểu phân mục chung ở trong bản dịch DDC14 tiếng Việt là 01- 09 nhưng trong bản gốc tiếng Anh là 001- 009. Chúng ta đang sử dụng DDC 14 thì chúng ta phải tuân thủ theo qui định của bảng này. Nếu có cập nhật thì phải ghi vào mục ”những điểm mới trong ấn bản rút gọn DDC 14”, có như vậy thì cán bộ phân loại mới biết để xử lí, nếu không thì chúng ta vẫn tuân thủ theo qui định trong DDC 14 là 512.9 và tiểu phân mục chung là 001 – 009. Ông Tổng Biên tập ấn bản DDC14 rút gọn bằng tiếng Việt nói rằng đã được phía Hoa Kỳ đưa cho những thay đổi này để cập nhật vào ấn bản DDC 14 rút gọn, vì vậy chúng ta tuân thủ theo cập nhật đó trong ấn bản DDC 14 rút gọn bằng tiếng Việt. Nếu theo ý kiến này sẽ dẫn đến sự không thống nhất giữa biểu ghi biên mục của Việt Nam và quốc tế, vì khi mô tả biểu ghi theo MARC21 có trường 082 $2 là trường phải điền vào là sử dụng khung phân loại nào. Nếu ta điền vào là 14 thì phải tuân thủ theo bản gốc của khung DDC14 tức là mục 512.9 với tiểu phần mục chung là 001- 009, có như vậy thì biểu ghi của Việt Nam và quốc tế khi cũng sử dụng khung DDC14 mới thống nhất. Hơn nữa chúng ta sử dụng bản DDC14 dịch ra tiếng Việt ngoài những phần mở rộng của Việt Nam là những thay đổi của những mục khác phải tuân thủ chính xác theo bảng gốc.

2. Sưu tập tác phẩm của một tác giả cá nhân gồm nhiều thể loại, mà không xác định được thể loại chính, thì phân loại thế nào?

Trả lời:

- Sưu tập tác phẩm của một tác giả cá nhân không xác định được thể loại chính hoặc không nổi trội ở lĩnh vực nào thì xếp vào tạp văn 895.9228 (không xác định được thời kì hoặc nhiều thời kì). Nếu xác định được thời kì thì ghép thời kì vào chỉ số từ 895.92281 đến 895.92284

- Sưu tập, phê bình về tác phẩm văn xuôi chọn lọc của một tác giả cá nhân mà không bao gồm thể loại văn học chính của tác giả đó, xếp vào chỉ số 895.9228, nếu xác định được thời kì thì thêm vào thời kì dưới 895.922, sau đó thêm tiếp 08 dưới chỉ số từ 895.92281- 895.92284.

Ví dụ: Sưu tập tác phẩm văn xuôi của một nhà thơ Việt Nam thế kỉ 19 (thể loại chính là thơ) có chỉ số phân loại là: 895.9228208. Ở đây 895.9228 là thể loại tạp văn, 2 là thời kì - thế kỉ 19, 08 là sưu tập văn xuôi.

Ví dụ: Sưu tập truyện và kịch của một nhà tiểu luận Việt Nam thời kì 1945-1999 (thể loại chính là tiểu luận), có chỉ số phân loại là: 895.92283408. Ở đây 895.9228 là tạp văn, 34 là thời kì từ 1945- 1999, 08 là sưu tập.

- Xếp mô tả, đánh giá phê bình, tiểu sử, tập hợp tác phẩm của một tác giả cá nhân vào chỉ số 895.9228, nếu có thời kì ghép thời kì vào sau đó thêm 09 dưới chỉ số từ 895.92281- 895.92284.

Minh họa: 1 biểu ghi của Thư viện Quốc hội (TVQH) Mỹ cho trường hợp này (Tra cứu tại CSDL của TVQH Mỹ qua cổng Z39.50[1]):

Biểu ghi có kí hiệu: LDR 00886nam 2200253 a 4500

Với trường tên sách: 245 10$aNgo Tat To toan tap /$c[Lu Huy Nguyen chu bien ; Phan Cu De gioi thieu].

Được phân loại như sau: 082 04$a895.9228309$221

3. Tiểu sử của Hồ Chí Minh nên xếp vào Đảng Cộng sản Việt Nam với chỉ số 324.2597092 thì hợp lí hơn?

Trả lời:

Chúng tôi cho rằng Chủ tịch Hồ Chí Minh là chủ tịch nước, nguyên thủ quốc gia. Vì vậy tiểu sử Hồ Chí Minh phải xếp vào tiểu sử tổng hợp theo qui định của bảng dành cho các nguyên thủ quốc gia tức là xếp vào chỉ số cơ bản (9) + thời kì người đó nắm quyền + 092 từ B1. Vì vậy, tiểu sử Hồ Chí Minh xếp vào chỉ số 959.704092 (ở đây 9 là chỉ số cơ bản + 597 là trợ kí hiệu địa lí Việt Nam từ B2 + 04 là thời kì Hồ Chí Minh làm chủ tịch nước + 092 là trợ kí hiệu nhân vật từ B1). Còn chỉ số 324.2597092 mà quí vị định đưa về cho tiểu sử Hồ chí Minh chỉ là những nhân vật tham gia trong các đảng phái chính trị Việt Nam nói chung và ghép như vậy cũng chưa đúng vì tiểu phân mục chung tại mục 324.2597 từ 001 – 009 thì phải là 324.25970092. Còn chỉ số phân loại dành cho các chủ tịch Đảng Cộng sản Việt Nam, tổng bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam phải có chỉ số 324.259707092.

4. Tổng tập và tuyển tập Hồ Chí Minh xếp vào chỉ số nào trong bảng phân loại DDC14?

Trả lời:

Trong Bảng chúng ta có chỉ số 335.4346 dành cho những tác phẩm tổng hợp về Hồ Chí Minh vì vậy chúng ta nên xếp vào chỉ số này.

5. Về Đảng bộ tỉnh có ý kiến cho rằng chỉ số này bị lặp lại hai lần Việt Nam như vậy là quá dài chỉ cần gộp thẳng trợ kí hiệu địa lí từ B2 vào sau chỉ số 324.2

Trả lời:

Theo chúng tôi chỉ số này không lặp lại vì chỉ số cơ bản Đảng Cộng sản Việt Nam là 324.259707, nếu nói về Đảng bộ tỉnh thì phải ghép kí hiệu địa lí của tỉnh đó vào sau chỉ số dành cho các tỉnh, như vậy sẽ là 324.25970709, do kí hiệu địa lí tỉnh phần đầu có số giống với Việt Nam nên mọi người tưởng lặp lại

VD: Lịch sử Đảng bộ thành phố Hà Nội có chỉ số 324.2597070959731, ở đây chỉ số cơ bản về Đảng Cộng sản Việt Nam là 324.259707 + 09 từ B1 + 59731 địa lí của Hà Nội từ B2.

Điều này hợp với phần hướng dẫn tại tr.53 của bản dịch DDC14 có ví dụ: Đảng Bảo thủ ở xứ Wales - chỉ số 324.2410409429 chứ không phải là 324.242904.

Minh họa: 1 biểu ghi của Thư viện Quốc hội (TVQH) Mỹ cho trường hợp này (Tra cứu tại CSDL của TVQH Mỹ qua cổng Z39.50)*

Biểu ghi có kí hiệu: LDR 01609cam 2200373 a 4500

Với trường tên sách: 245 00$6880- 01$aBeijing   dang   shi   yan   jiu   wen   ji

/$cZhong gong Beijing shi wei dang shi yan jiu shi bian.

Được phân loại như sau: 082 00$a324.251 0750951156$220

6. Về lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam và Đảng bộ tỉnh không nên xếp vào 324.2 vì trong bảng đã có mục 335.4346 (Chủ nghĩa Cộng sản Việt Nam)

Trả lời:

Chỉ số 324.259707 là chỉ số dành cho Đảng Cộng sản Việt Nam, một Đảng phái chính trị cụ thể vì vậy Đảng Cộng sản Việt Nam phải xếp vào chỉ số này mới đúng theo qui định của bảng. Còn chỉ số 335.4346 nói về học thuyết của Đảng Cộng sản, về Chủ nghĩa Cộng sản Việt Nam. Nếu xếp Đảng Cộng sản vào 335.4346 là không đúng.

7. Nên xếp các tổ chức chính trị phụ trợ cho Đảng nào xếp vào Đảng đó hợp lí hơn vào chỉ số dành cho các đảng phụ trợ nói chung

Trả lời:

Chúng tôi nhất trí với ý kiến tổ chức chính trị phụ trợ cho Đảng nào xếp vào Đảng đó. Trước đây chúng tôi tạm thời qui định các tổ chức chính trị phụ trợ xếp vào chỉ số dành cho các đảng phụ trợ nói chung. Sau quá trình sử dụng chúng tôi thấy tại mục 324.24106 Đảng Tự do và những tổ chức kế tục của đảng đó, như vậy chúng ta có thể xếp những tổ chức chính trị phụ trợ cho Đảng Cộng sản Việt Nam vào Đảng Cộng sản Việt Nam nghĩa là xếp vào chỉ số 324.259707 chứ không phải vào chỉ số các đảng phái chính trị của Việt Nam nói chung 324.2597.

8. Những bài thơ của Chủ tịch Hồ Chí Minh được viết bằng chữ Hán thì xếp vào văn học Trung Quốc hay văn học Việt Nam

Trả lời:

Theo qui định của bảng, tác phẩm văn học xếp theo ngôn ngữ viết ra của tác phẩm, những tác phẩm của Chủ tịch Hồ Chí Minh được viết bằng chữ Hán thì phải xếp vào văn học viết bằng tiếng Trung Quốc với chỉ số 895.1 chứ không thể xếp vào văn học viết bằng tiếng Việt với chỉ số 895.922.

9. Hiện nay theo bảng DDC14, tác phẩm văn học xếp theo ngôn ngữ vì vậy tác phẩm văn học của Việt Nam được viết bằng các ngôn ngữ khác nhau sẽ không tập trung một chỗ trên giá mà sẽ tản mạn theo các ngôn ngữ. Làm thế nào để các tác phẩm của Việt Nam được viết bằng các ngôn ngữ khác nhau được tập trung một chỗ trên giá thuận tiện cho cán bộ thư viện và bạn đọc khi tìm tài liệu trên giá.

Trả lời:

Để sách vẫn có thể tập trung vào một chỗ trên giá mà vẫn tuân thủ theo nguyên tắc của bảng, nhiều nơi đã sử dụng bằng cách thêm vào chữ V ở cuối kí hiệu phân loại tác phẩm đó, như vậy toàn bộ tác phẩm văn học của người Việt Nam được viết bằng bất kì ngôn ngữ nào đều dễ dàng tìm được trên giá của kho tự chọn. Điều này thuận lợi cho bạn đọc khi tìm sách và cán bộ thư viện xếp sách trên giá ở kho tự chọn. Vấn đề này Thư viện Quốc gia Việt Nam cũng thấy hợp lý nhưng để quyết định thống nhất toàn ngành thì nên có một hội thảo chuyên sâu.

 

_________________

ThS. Nguyễn Thanh Vân

Nguồn: Tạp chí Thư viện Việt Nam số 3(23) – 2010 (tr.3-6)

---

< Prev		Next >